Hack cuộc sống đầy thú vị với phương pháp rèn luyện có chủ đích

Lại là 1 bài dịch khá thú vị từ HippoXD, cùng với Việt Anh – 2 bạn này giúp đỡ mình rất nhiều trong việc dịch thuật. Bài này được HippoXD dịch và đăng lên Quora Việt Nam, mình đọc thấy hay và đáng để chia sẻ cho anh em cùng đọc.

Tựa đề đúng của bài viết này là: “hãy kể về 1 mẹo hay nhất trong cuộc sống giúp ích được cho tất cả mọi người”. Cũng chính là câu hỏi được đăng tải trên Quora và được Sim Campbell – chuyên gia nghiên cứu và áp dụng phương pháp tâm lý của những người hàng đầu trả lời.

Bài viết này cung cấp cho bạn những gì?

• Nội dung bài viết không phải dạng self-help mà mang thiên hướng hiểu vấn đề, giải thích 1 số vấn đề đặc biệt như tại sao “thần đồng” vượt qua giới hạn việc lặp đi lặp lại.
• Hay ở chỗ comment mang tính đóng góp và khá là hay, mình sẽ trích comment ở cuối bài rất thú vị.
• Có 2 Inforgraphic nhìn clear và dễ dàng để ghi nhớ.

Nội dung bài dịch của HippoXD:

Chúng ta là kết quả của những gì ta lặp đi lặp lại. Xuất sắc không phải là một hành động mà là một thói quen. – Will Durant

• Có một lý do vì sao bạn không thể ăn mãi một chế độ kiêng.
• Có một lý do vì sao bạn không thể ‘hiểu Toán’.
• Có một lý do vì sao bạn không thể ngừng trì hoãn.
• Có một lý do vì sao bạn không thể cai thuốc lá hay rượu chè.
• Có một lý do vì sao bạn không thể làm những việc bạn biết mình phải làm cho xong.
• Có một lý do vì sao con người bạn bây giờ và con người bạn muốn trở thành cách ngăn bởi một vực thẳm bằng cả Grand Canyon.

Không phải vì sức mạnh ý chí của bạn (mặc dù ban đầu thì có thể lắm).

Và không phải vì bạn lười biếng hay không đủ khả năng.

Bạn muốn biết lý do thực sự?

Bởi vì thật ra bạn không có đúng mạch.
____________________

Để tôi giải thích rõ nghĩa hơn:

Bộ não của bạn là một siêu máy tính tiên tiến nhất trên hành tinh hoặc bất kì vũ trụ nào từng được biết đến. Trong thực tế, nó là hình mẫu cho phiên bản máy tính đầu tiên.

Bộ não của bạn được tạo nên bởi 100 tỷ tế bào thần kinh trong một mạng lưới liên kết với nhau, với khả năng gửi tín hiệu từ một đầu của chuỗi đến đầu kia trong chưa đầy một giây.

Tiếp đến, não bộ của bạn liên kết với hệ thần kinh, dài hơn 90.000 dặm, tất cả gói gọn trong một khối được gọi là “bạn” (you).

Bạn có thể xem Inforgraphic bên dưới để hiểu rõ hơn:

Bộ não của bạn rất dễ thích nghi với sự thay đổi, điều này được gọi là “khả biến thần kinh” (neuroplasticity). Đó là cách bạn chữa lành sau những tai nạn chấn thương, tiếp thu thông tin mới và phát triển các mô hình mới, cách làm mới.

Note: Neuroplasticity – khả biến thần kinh là một thuật ngữ mô tả sự thay đổi bền vững của não bộ trong suốt cuộc đời của một cá nhân.

Khả biến thần kinh xảy ra mỗi khi bạn tiếp xúc với một cái gì đó mới. Bộ não của bạn phản ứng với kích thích và tự cấu hình lại để thích nghi với kích thích, dù chỉ một chút. Hầu như quá trình này diễn ra trong nền tảng nhận thức của bạn.

Đây là một ví dụ bạn có thể quen thuộc: khi còn là thiếu niên, lái xe là một khái niệm xa lạ với bạn. Còn bây giờ? Bạn có thể lái xe với ‘chế đô lái tự động’. Tại sao? Bởi vì bộ não của bạn đã tạo ra một con đường nhất định, một mạch nhất định cho kỹ năng điều khiển xe ô tô. Lái xe từng là một điều to tát, nhưng giờ nó siêu dễ. Trên thực tế, bạn có nhiều khả năng gặp tai nạn sau 20 năm so với khi bạn mới bắt đầu lái xe vì bạn sẽ bật ‘chế đô lái tự động’, trở nên thiếu tập trung, và kết quả xảy ra tai nạn.

Đây là một ví dụ khác: Tôi có một người bạn mắc chứng khó đọc. Anh ta bẩm sinh không thích những thứ liên quan đến từ ngữ, vì thế ảnh đắm mình vào thế giới của những con số. Nhiều năm sau, anh vào MIT nhờ sức mạnh của các kỹ năng Toán học. Tại sao? Anh ta hàn cứng các kỹ năng toán học và tính toán vào não. Anh ấy vẫn tệ trong lời nói và câu chữ.

Tại sao tôi lại đưa ra những ví dụ này?

Vì nó cho bạn một thực tế rằng bạn có thể định hình và nhào nặn bộ não của mình thành những gì mà bạn muốn trở thành vì bộ não của bạn được thiết kế để học hỏi và phát triển.
____________________

Tất cả điều này nghe có vẻ mượt. Nhưng những rào cản chính của nó là gì?

👁️ Bảo toàn năng lượng. Bộ não của bạn là nguồn tiêu thụ năng lượng và calo lớn nhất trong cơ thể. Năng lượng dùng để bảo dưỡng não và phục hồi các tế bào thần kinh.

Tạo các đường mòn thần kinh (neural pathway) là một quá trình rất khó khăn cần rất nhiều năng lượng. Bộ não của bạn thà bám vào những con đường cũ để có hiệu quả năng lượng cao hơn. Chúng ta gọi đó là ‘thói quen’.

Bộ não của bạn không muốn tự thay đổi và nó sẽ chống lại sự thay đổi với mọi thứ nó có.

Trên thực tế, nó bao bọc những con đường cũ đó trong một chất gọi là ‘myelin’, giúp cho những con đường đó dễ dàng tiếp cận hơn và sau mỗi lần dùng thì tốc độ truyền tín hiệu thần kinh lại nhanh hơn. Hãy tưởng tượng nếu bạn bọc thức ăn bằng màng bọc thực phẩm, đặt nó vào lò vi sóng và để nó ở nhiệt độ cao. Chuyện gì sẽ xảy ra? Màng bọc ấy tan chảy luôn vào thức ăn. Đó là những gì sẽ xảy ra khi bạn dùng một đường mòn quá nhiều qua thời gian và nó sẽ được bọc trong myelin.

Quá trình myelin hóa rất tích cực ở tuổi thiếu niên/ vị thành niên để chuẩn bị cho bộ não bước vào giai đoạn trưởng thành. Sau đó, quả trình này sẽ chậm lại (mặc dù vẫn còn hoạt động).

Điều này giải thích cho hiện tượng “thần đồng nhí” – những đứa trẻ được ban phước với tài năng bẩm sinh. Quá trình myelin hóa của chúng diễn ra rất mạnh.

• Đây là lý do tại sao rất nhiều thói quen chúng ta phát triển trong những năm thiếu niên có xu hướng gắn bó dài lâu (dù tốt hay xấu) vì bộ não chỉ nhai đi nhai lại liên tục. Một lần nữa, đó chính là quá trình myelin hóa.
• Đây là lý do tại sao việc học các kỹ năng và tài liệu mới rất khó khăn và gây áp lực tinh thần; nhìn chung thì học những thứ mới “dễ dàng hơn” khi ta còn trẻ.
• Đây là lý do tại sao bạn cảm thấy mình không thể ngừng làm một hoạt động gây giảm năng suất.
• Đây là lí do tại sao hầu hết người ta luôn đặt quá khứ vào tương lai và kết quả là sống một cuộc đời đơn điệu và lặp đi lặp lại.
  ____________________

Làm thế nào để chúng ta xây dựng mạch não mới? Rèn luyện có chủ ý.

👁️ Rèn luyện có chủ ý là hành động tập trung có ý thức vào phần cần cải thiện tiềm năng và tập trung 100%.

Tập trung để báo hiệu bộ não tạo ra các đường mòn thần kinh mới và tăng tốc quá trình myelin hóa.

Bạn có thể xem Inforgraphic bên dưới nói về quá trình não bộ lưu trữ và tái hiện:

Bằng cách tập trung vào một hành động cụ thể và lặp đi lặp lại nhiều lần, bạn đang nói với bộ não của bạn rằng bạn cần nó thực hiện theo một cách nhất định trong trường hợp nhất định.

Bộ não sau đó sẽ thích nghi với tình huống đó và làm cho nó càng dễ dàng hơn khi thực hiện vào lần sau. Cơ thể của bạn cũng sẽ thích nghi với các kích thích.

Đây là lý do tại sao “có công mài sắt có ngày nên kim” (perfect practice makes perfect).

Điều này trái ngược với cách nhiều người luyện tập bất kì thứ gì: mất tập trung và nửa vời.

• Nếu bạn muốn tập trung tốt hơn, bạn ngồi xuống và tập trung lâu hết mức có thể vào duy nhất một chủ đề.
• Nếu bạn muốn chơi piano tốt hơn, hãy tập trung vào việc chơi piano chăm chú mà không bị phân tâm.

Khi bạn thực hiện, bạn hãy để ý những điểm mạnh và điểm yếu trong buổi tập để có thể điều chỉnh cho lần tiếp theo bạn tập đàn hay tập chơi một tác phẩm.

Theo thời gian, bạn sửa chữa những điểm yếu và trở nên tốt hơn với kỹ năng đó.

Một cảnh báo nhỏ: rèn luyện có chủ ý không vui đâu. Nếu bạn thực hiện đúng cách, sẽ có cảm giác như đầu bạn đang có một khối đá.

Bạn thật sự thay đổi bộ não của mình về mặt lý tính mỗi khi bạn thực hiện rèn luyện có chủ ý.

Rèn luyện có chủ ý được thiết kế để đưa bạn đến bờ vực giới hạn tinh thần của bạn và mở rộng chúng.

Đây là bí mật hiệu suất của các vận động viên siêu sao, những người đi đầu trong công việc và bất cứ ai khác đã đạt được trình độ kỹ năng cao và / hoặc xuất sắc ở một cái gì đó.

Làm thế nào để bạn bắt đầu? Chọn một nhiệm vụ như học một kỹ năng mới (code, chơi guitar, giao tiếp với mọi người) và tập trung 100%. Ban đầu bạn sẽ cảm thấy lúng túng, vất vả – nhưng nó xứng đáng.

Khi bạn mở rộng việc học dựa trên kỹ năng này vào các lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống, bạn sẽ thấy rằng mọi việc hàng ngày trở nên dễ dàng và dễ dàng hơn và dễ dàng đến mức bạn có thể bật chế độ tự động cho nó. Đây là cách bạn cân bằng. Vì đối với một số thứ, điều này rất đơn giản. Nhưng với một số khác, nó chẳng dễ dàng.

Khi bạn vượt qua cột mốc của bản thân, bạn phải liên tục thử thách bản thân và tiếp tục đẩy lên cấp độ tiếp theo nếu bạn muốn tiếp tục thực hiện nó ở mức cao (hơn).

Nghiện cũng hoạt động theo cách tương tự. Qua thời gian, “những kích thích tích cực” gửi đến não đủ nhiều để hình thành một đường mòn thần kinh vì hành vi nghiện được lặp đi lặp lại.

Đây là một phần lý do tại sao người nghiện trải qua một giai đoạn “vã thuốc”. Đó là nỗ lực cuối cùng của bộ não để không phải dùng năng lượng tạo ra đường mòn thần kinh mới.

Tính khả biến của não rất cạnh tranh. Bộ não có tính năng thay đổi về cả thể chất lẫn tinh thần nhằm tạo ra đủ không gian và tập luyện (để tạo ra đường mòn thần kinh mới).

Nó cần có thời gian. Cần thời gian để bộ não và cơ thể của bạn thích nghi với hệ thống ‘bình thường mới’ của bạn.

Điều này cũng không dễ dàng. Nếu dễ, thì tất cả chúng ta đang sống một cuộc đời vô cùng tốt đẹp. Đáng tiếc, đó chẳng phải là sự thật.

Không ai chơi Bach trong tập đàn đầu tiên. Không ai bỏ ngay thuốc mà họ đã nghiện trong nhiều năm vào ngày đầu cai thuốc. Nhưng nó trở nên dễ dàng bằng từng bước nhỏ tính bằng ngày, bằng tháng, bằng năm và cả đời.

Bạn luôn thay đổi. Bạn có thể lựa chọn thay đổi để tốt hơn hay xấu đi.

Phần cuối: tổng hợp comment hay ho.